School Administration in Early Childhood: Diary Note 25 January 2017

Diary Note No.3

นำเสนอคำคมเกี่ยวกับการบริหาร

เลขที่ 4

"การที่เราเป็นผู้นำ กำลังใจ เป็นสิ่งสำคัญต่อการทำงาน ผู้นำต้องรู้จักการพูดให้กำลังใจในการทำงาน เพื่อเป็นแรงเสริมให้กับลูกน้อง"

เลขที่ 5

"หัวหน้าที่ดี ต้องผ่านการทำงานทุกอย่าง ตั้งแต่ ลูกน้อง ถึง หัวหน้า และควรทำงานให้เป็น เพื่อเป็นตัวอย่างให้ลูกน้องได้ดู"

บทบาทหน้าที่ของผู้บริหาร

บทบาทของผู้บริหาร ผู้นำในยุคโลกาภิวัฒน์

ในอดีต : ผู้นำทำหน้าที่เป็นผู้นำจริงๆ ถ้ามีการตาย ผู้นำจะตายก่อน
ในปัจจุบัน : ผู้นำมีหน้าที่แค่สั่งการ ถ้ามีการตาย ลูกน้องตายก่อน

ความรู้เกี่ยวกับผู้นำ

ผู้นำ กับ ผู้บริหาร มีความแตกต่างกัน คือ ผู้นำ ไม่จำเป็นต้องมีทักษะทางบริหารมาก แต่ ผู้บริหารต้องมีทักษะทางด้านการบริหาร

ประเภทของผู้นำ

ผู้นำในอำนาจหน้าที่ เป็นผู้นำโดยอาศักอำนาจหน้าที่ (Authority) และมีอำนาจบารมี (Power)

จำแนกผู้จำประเภทนี้ได้ 3 แบบ คือ
1.1 ผู้นำแบบใช้พระเดช (Legal Leadership) ใช้อำนาจในการปกครองแต่ต้องอยู่ภายใต้กฎหมาย เช่น ผู้บริหารประเทศ รัฐมนตรี หัวหน้ากอง หัวหน้าแผนก เป็นต้น
1.2 ผู้นำแบบใช้พระคุณ (Charismatic Leadership) มีอำนาจจากบุคลิกภาพ ไม่ใช่อำนาจจากตำแหน่ง เกิดจากคุณสมบัติส่วนตัว เช่น มหาตมะคันธี
1.3 ผู้นำแบบพ่อพระ (Symbolic Leadership) มีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมายแต่ไม่ใช้อำนาจนั้น เช่น พระมหากษัตริย์
ผู้นำตามการใช้อำนาจ
2.1 ผู้นำแบบเผด็จการ (Autocratic Leadership) หรือ อัตนิยม คือใช้อำนาจต่าง ๆ สั่งการ ยึดตนเองเป็นใหญ่ ไม่ให้โอกาสกับผู้ใต้บังคับบัญชา ปฏิบัติการแบบนี้เรียกว่า One Man Show เช่น ฮิตเลอร์
2.2 ผู้นำแบบเสรีนิยม (Laisser-Faire Leadership) มีอำนาจแต่ไม่ใช้อำนาจ ปล่อให้ผู้ใต้บังคับบัญชาทำตามเสรี
2.3 ผู้นำแบบประชาธิปไตย (Democratic Leadership) เน้นสิทธิ หน้าที่ เสรีภาพ ที่เท่าเทียมกัน เช่น อองซานซูจี
ผู้นำตามบทบาทหน้าที่แสดงออก

จำแนกเป็น 3 แบบ คือ
3.1 ผู้นำแบบบิดา-มารดา (Parental Leadership) ทำตนเหมือนพ่อแม่ ปกครองลูก ลูกน้องเปรียบเสมือนเด็ก
3.2 ผู้นำแบบผู้เชี่ยวชาญ (Expert Leadership) ไม่เรียกว่าเป็นผู้นำก็ได้ แต่แค่มีความเชี่ยวชาญในเรื่องนั้นๆ จึงถูกยกย่องว่าเป็นผู้นำ

พฤติกรรมของผู้นำ

ผู้นำที่มุ่งคน (Employee Oriented) เน้นการมีสัมพันธภาพที่ดีกับลูกน้อง
ผู้นำที่มุ่งงาน (Production Oriented) เน้นงานเป็นหลัก

คุณสมบัติของผู้นำ

สรุปคุณสมบัติของผู้นำที่จะเป็นผู้นำที่ดีได้ ดังนี้ คือ

ภาวะผู้นำ (Leadership)

ภาวะผู้นำ หรือ ผู้นำ จะต้องมีความสามารถ โดยมีองค์ประกอบดังนี้
1. ตัวผู้นำ มีความเป็นผู้นำ
2. ผู้ตาม ผู้นำบางทีต้องเป็นผู้ติดตาม
3. จุดหมาย ต้องมีจุดหมาย และต้องทำให้บรรลุ
4. หลัการและวิธีการ ใช้หลักอะไรในการบริหาร
5. สิ่งที่จะทำ จะทำอะไรกับองค์กร
6. สถานการณ์ สถานการณ์เป็นอย่างไร

ภาวะผู้นำ (Leadership)
1. ผู้นำโดยกำเนิด ลักษณะบ่งบอกถึงความเป็นผู้นำ เช่น พระพุทธเจ้า พระเจ้าอยู่หัว
2. ผู้นำที่มีความอัจฉริยะ เป็นผู้ที่มีความสามารถ เป็นผู้อัจฉริยะ เช่น พลเอกเปรม ติณสูลานนท์
3. ผู้นำที่เกิดขึ้นตามสายงานบริหาร ได้รับการแต่งตั้งตามสายงานการบริหาร เช่น อธิบดี ผู้อำนำการ หัวหน้าฝ่าย
4. ผู้นำตามสถาณการณ์ เกิดขึ้นแบบมีทีมงานเป็นส่วนใหญ่ เกิดได้ทุกที่ทุกเวลา

ลักษณะและบทบาทของผู้นำ